India sianghleirun kai duh ah cun mirang holh ti kho pah a hoh caah kum khat chung bible sianginn ah mirangca ka cawng ta ve. Ka rak kai nak sianginn hi India bible sianginn lakah a ngan lei a si ve,sianghngakchia 200 hrawng kan si hna. Kan nih Integrated BD class ah sianghngakchia 40 deng kan si. Kan class ah 70% cu mizo an si. An nih India lei cu mirang holh hi a thluangthlam in an thiam pah dih.
Sianginn kan kai ka ah kei cu 'yes' le 'no' dah ti lo cun a dang ka chim kho mi um lo,chim ka duhmi a um ah cun Lai-Chin or Chin-Lai dictionary hmang in ka herhmi ka chim tawn.Achel ah hmur ngei lo bang ka kut le ke bak in ka piah piak hna.Mirang holh thiam lo cu mihrut pei kan si ko hi ka rak ti len.Ka rak kai nak sianginn hi vawleipi nih theihpi mi Sarampore College tangah a um mi a si ve tikah cacawn ning standard a sang ngai.Saya te nih cachimh um lem loin sianghngakchia nih topic pakhat cio i thim in tha tein zoh hnu ah class chung paper presentation tuah than a si. Presentation tuah ah a ho poah nih question hal, palhnak i sawhpiak khawh a si i palhnak a tamtuk ah cun a thar in tuahter than a si.Cuti a si tikah,kan mah le topic cio cu biatak tein kan ni timh lamh ve.
Kei cu mirangca thiam duh men ah ka ratmi a si ko caah mirang ca deuh ah caan ka pek. Ka manh caan poah ah Dr. Min Tin Mon tialmi 'Good English' hi ka hruhpi.Mirang ca thiam a rak herhning le mirang ca thiam loin cawlcangh a rak har ning hi India ka phak in ka fiang. Kan hawi le pakhat khat he van i sik i kan chim duhmi chim khawh lo,dictionary lak awk le tha fawn lo lio caan kau ah mirang holh van ka hai. Zingka thawh huam lo tuk caan zongah mirang holh aherhning tuak cun lung a fim colh.
Kan class ah hin mirangholh hna ka thiam lo caah ka holh a tlawm,mi chonhbiak zong ka thiam lo i an rak ka zohchuk ngai,mizo pawl kau hi an zual(Mizoram um bal mi na si ah cun na fiang ve ko lai dah!).Paper presentation cu zarhkhat or zarhhnih dan ah minung pakhat tiin kan tuah leng mang i thla 6 leng kan tuah cang. Kan hawi le tam deuh cu an lim cang,cheukhat cu an palhnak le biahalnak an leh khawh lomi tam pah caah a thar in tuah ter than an si. Thla 6 chung ka classmate te nih paper presentation an tuah mi chungah kei cu correct le criticize cu chim lo question pakhat tal hmanh ka hal ngam rih hna lo.
X'mas khar a hung phan manh. Hi thlaruk chungah hin Good English grammar cauk hi voili kai nolh cang. Good English chung um mi catlang(sentence) pakhat an rel ah khawika chapter, khawika page hrawng dah a si ti ka thei kho cang.Grammar a kal ning ka fiang lo mi tete ka chinchiah hna i X'mas khar Delhi ka tlun ah laimi grammar thiam deuh tete ka hal hna,fiang deuh ngai in an chimh rih caah English grammar kal ning cu ka lung piang ngai cang.Delhi ka hawi le he khuachung kan kal zongah tei duh lo in ka holh pah ve cang,mizaw hna ka piah ngam cang hna. Cuticun,zarhnih fai ka um i X'mas le kumkhar dih in sianginn ka hung kir.
Tlawmpal sianginn kan kai than hnu ah kan class cathiam bikmi pa paper presentation a tuah ni a rak phan.Anih hi cathiam bik a si hlei ah a fel i saya te nih an zumh,an dawt. Cathiam a si caah hawidang presentation an tuah ah hin question hal,correct le criticize tuah a thiam ngai. Mirang ca hna ai zumh ngai caah tutan a paper zong hi cauk tampi a rel i a mah 'own word' bak in a tial(hawidang cu cauk chung i kan ni copy deuh). A mah paper presentation kai ding in class lei kan hung kal,ka pawng a van ra i 'Lungthli-a,min correct dawn a ni aw(ka palhnak rak kawl te muh)!' a ka ti ko. Chikhatte cu ka thin hang pah,palhnak a hmu kho lo ding tham cu ti phun in mi tuah hram hram cu ka ti.Ka lungchung te cun 'i zoh te' ka ti ve.
A paper hard copy cu pakhat cio a kan phawt.Zeitindah theihhngalhnak kai lak lai ti ruat ti loin a palhnak pazeizah dah ka hmuh khawh lai timi long ka zuam cang.A paper hi hmaili a si i hmaikhat ka rel ah verb a hmanning,sentence a pehter ning grammar a dik lomi ka hmuh mi 20 leng a si cang.A palhnak tete cu pen in mark ka tuah dih hna. Hmaikhat a rel dih in,'Any question?' a van ti colh. Ka lung a tur,kei mah hna nih kan class cathiam bik pa a palhnak sawh piak ding cu lungtur lo awk tha lo. Ka pawngkam ka zoh hna,cathiam bik a si caah a palhnak a um lai an ruat cio rua lo,a ho hmanh nih question an hal lo. Minute pakhat deng a kan hngah nain a ho hmanh nih an hal lo caah atang mi cahmai rel nolh a timh cang.
Khah, dir ve cang tuah ning! ka ti i ka hung dir. A hnu bik ah ka thu caah hmailei cu an hung i mer i khuaruahhar ngai in an ka zoh cio. An lungchung te cun,'Mah pa nih hin zei biahalnak dah a ngei kho ve hnga?' an ti cio lai dah ka ti.'Finga,question cu kan hal duh lai lo. Nain grammar na palh nak bel sawh piak kan duh' ka ti. 'OK' a ti colh,'OK' a ti dan hi ai zumh tuk rih ti cu a holh ning in theih khawh a si. Ka thawh i,'Hi paragraph,sentence....hi 'be' a um caah V2 a ra kho lo,V3 long a ra lai.Khika sentence zongah khan khati..a si lai lo,hi ti hin a si lai......' tiin a palhnak 20 leng ka hung chuahpi tikah kan class an za tein an khuaruah a har tuk. Mizo cheukhat nih'Lungthli-a,i va mak ve aa' aka ti na,'It's miracle' a ti na an si hna. Cahmai li ah hmaikhat cungin palhmi 20 leng ka hmuh tikah kan sayapa zong a khuaruah a har ngai ve. Cutikah, Finga cu a thar in tuahter than a si.
Voidang class thlacam an ka fial bal lo nain cu ni ah cun saya pa nih thlacam aka fial,tutan ka thlacam hi kan class chung mirang holh in ka voikhat thlacam a si. Mah ni thawk in kan class long si ti loin kan sianginn za te nih 'grammar specialist' tiin an ka theih beh. B.D final thesis an tial mi,assignment tete an tial mi grammar a dik le dik lo hna kei mah an ka check ter len cang.Cuticun hika sianginn ah caan tlawmpal long khua ka sa i university kai nak admission tuah duh ah kum dih hlan ka chuah tak than hna.
Sianginn kan kai ka ah kei cu 'yes' le 'no' dah ti lo cun a dang ka chim kho mi um lo,chim ka duhmi a um ah cun Lai-Chin or Chin-Lai dictionary hmang in ka herhmi ka chim tawn.Achel ah hmur ngei lo bang ka kut le ke bak in ka piah piak hna.Mirang holh thiam lo cu mihrut pei kan si ko hi ka rak ti len.Ka rak kai nak sianginn hi vawleipi nih theihpi mi Sarampore College tangah a um mi a si ve tikah cacawn ning standard a sang ngai.Saya te nih cachimh um lem loin sianghngakchia nih topic pakhat cio i thim in tha tein zoh hnu ah class chung paper presentation tuah than a si. Presentation tuah ah a ho poah nih question hal, palhnak i sawhpiak khawh a si i palhnak a tamtuk ah cun a thar in tuahter than a si.Cuti a si tikah,kan mah le topic cio cu biatak tein kan ni timh lamh ve.
Kei cu mirangca thiam duh men ah ka ratmi a si ko caah mirang ca deuh ah caan ka pek. Ka manh caan poah ah Dr. Min Tin Mon tialmi 'Good English' hi ka hruhpi.Mirang ca thiam a rak herhning le mirang ca thiam loin cawlcangh a rak har ning hi India ka phak in ka fiang. Kan hawi le pakhat khat he van i sik i kan chim duhmi chim khawh lo,dictionary lak awk le tha fawn lo lio caan kau ah mirang holh van ka hai. Zingka thawh huam lo tuk caan zongah mirang holh aherhning tuak cun lung a fim colh.
Kan class ah hin mirangholh hna ka thiam lo caah ka holh a tlawm,mi chonhbiak zong ka thiam lo i an rak ka zohchuk ngai,mizo pawl kau hi an zual(Mizoram um bal mi na si ah cun na fiang ve ko lai dah!).Paper presentation cu zarhkhat or zarhhnih dan ah minung pakhat tiin kan tuah leng mang i thla 6 leng kan tuah cang. Kan hawi le tam deuh cu an lim cang,cheukhat cu an palhnak le biahalnak an leh khawh lomi tam pah caah a thar in tuah ter than an si. Thla 6 chung ka classmate te nih paper presentation an tuah mi chungah kei cu correct le criticize cu chim lo question pakhat tal hmanh ka hal ngam rih hna lo.
X'mas khar a hung phan manh. Hi thlaruk chungah hin Good English grammar cauk hi voili kai nolh cang. Good English chung um mi catlang(sentence) pakhat an rel ah khawika chapter, khawika page hrawng dah a si ti ka thei kho cang.Grammar a kal ning ka fiang lo mi tete ka chinchiah hna i X'mas khar Delhi ka tlun ah laimi grammar thiam deuh tete ka hal hna,fiang deuh ngai in an chimh rih caah English grammar kal ning cu ka lung piang ngai cang.Delhi ka hawi le he khuachung kan kal zongah tei duh lo in ka holh pah ve cang,mizaw hna ka piah ngam cang hna. Cuticun,zarhnih fai ka um i X'mas le kumkhar dih in sianginn ka hung kir.
Tlawmpal sianginn kan kai than hnu ah kan class cathiam bikmi pa paper presentation a tuah ni a rak phan.Anih hi cathiam bik a si hlei ah a fel i saya te nih an zumh,an dawt. Cathiam a si caah hawidang presentation an tuah ah hin question hal,correct le criticize tuah a thiam ngai. Mirang ca hna ai zumh ngai caah tutan a paper zong hi cauk tampi a rel i a mah 'own word' bak in a tial(hawidang cu cauk chung i kan ni copy deuh). A mah paper presentation kai ding in class lei kan hung kal,ka pawng a van ra i 'Lungthli-a,min correct dawn a ni aw(ka palhnak rak kawl te muh)!' a ka ti ko. Chikhatte cu ka thin hang pah,palhnak a hmu kho lo ding tham cu ti phun in mi tuah hram hram cu ka ti.Ka lungchung te cun 'i zoh te' ka ti ve.
A paper hard copy cu pakhat cio a kan phawt.Zeitindah theihhngalhnak kai lak lai ti ruat ti loin a palhnak pazeizah dah ka hmuh khawh lai timi long ka zuam cang.A paper hi hmaili a si i hmaikhat ka rel ah verb a hmanning,sentence a pehter ning grammar a dik lomi ka hmuh mi 20 leng a si cang.A palhnak tete cu pen in mark ka tuah dih hna. Hmaikhat a rel dih in,'Any question?' a van ti colh. Ka lung a tur,kei mah hna nih kan class cathiam bik pa a palhnak sawh piak ding cu lungtur lo awk tha lo. Ka pawngkam ka zoh hna,cathiam bik a si caah a palhnak a um lai an ruat cio rua lo,a ho hmanh nih question an hal lo. Minute pakhat deng a kan hngah nain a ho hmanh nih an hal lo caah atang mi cahmai rel nolh a timh cang.
Khah, dir ve cang tuah ning! ka ti i ka hung dir. A hnu bik ah ka thu caah hmailei cu an hung i mer i khuaruahhar ngai in an ka zoh cio. An lungchung te cun,'Mah pa nih hin zei biahalnak dah a ngei kho ve hnga?' an ti cio lai dah ka ti.'Finga,question cu kan hal duh lai lo. Nain grammar na palh nak bel sawh piak kan duh' ka ti. 'OK' a ti colh,'OK' a ti dan hi ai zumh tuk rih ti cu a holh ning in theih khawh a si. Ka thawh i,'Hi paragraph,sentence....hi 'be' a um caah V2 a ra kho lo,V3 long a ra lai.Khika sentence zongah khan khati..a si lai lo,hi ti hin a si lai......' tiin a palhnak 20 leng ka hung chuahpi tikah kan class an za tein an khuaruah a har tuk. Mizo cheukhat nih'Lungthli-a,i va mak ve aa' aka ti na,'It's miracle' a ti na an si hna. Cahmai li ah hmaikhat cungin palhmi 20 leng ka hmuh tikah kan sayapa zong a khuaruah a har ngai ve. Cutikah, Finga cu a thar in tuahter than a si.
Voidang class thlacam an ka fial bal lo nain cu ni ah cun saya pa nih thlacam aka fial,tutan ka thlacam hi kan class chung mirang holh in ka voikhat thlacam a si. Mah ni thawk in kan class long si ti loin kan sianginn za te nih 'grammar specialist' tiin an ka theih beh. B.D final thesis an tial mi,assignment tete an tial mi grammar a dik le dik lo hna kei mah an ka check ter len cang.Cuticun hika sianginn ah caan tlawmpal long khua ka sa i university kai nak admission tuah duh ah kum dih hlan ka chuah tak than hna.
Ummm.. Rel nuam ngai.. Nan sianginn cathiam lei asi vemi, Cahmai hmai khat i grammar 20 i palh cu ka khuaruahhar ngai pinah, midang pawl zong nih correct awk an rak theih lomi zong ka khuaruahhar chin2.. Na rak thiam hrim tinak asi ka upa.. Ca Nai rak zuamnak cungah kan lawmhpi.. kei hi Grammar thiam cu a uar ngai ve i thiam zong a duh ngai vemi ka si nain ka thiam kho lo hehe .. Grammar he pehtlai in hal ka duhmi te2 hna kan hal pah te lai online.. khah! Rak kan dang lengmang mu....
ReplyDelete