March 31, 2015

Zo Tum Hmung: Kut Bengh Ding A Um Rih Lo


Tuni NCCT le WPWC kar hnatlaknak an ngah mi kongah Pu Zo Tum Hmung nih hi hnatlak hnu ah tuah ding le ceih rih ding a um rih nak kong le mah hnatlaknak hi ramdaihnak si loin kahdaihnak lawng a si nak kong hna a facebook ah a tial. 

Tutan NCCT le UPWC kar hnatlaknak kong he pehtlai in 'Chimh fiang ka duhmi cu NCCT an bia in bia a dong kho lo. UPWC an bia in bia a dong fawn lai lo. Tlangcung hriamtlai bu vialte upa hna meeting a um lai. Cu nihcun a ceih tthan lai. Cu ve bantuk in UPWC a cungah UPCC timi a um rih. Anmah zong nih an ceih tthan lai. Cu i a cunglei kaphnih hnatlaknak a um hnu lawnglawng ah minsen thut a si te hnga. Cun, ceasefire timi cu kahdaihnak ti a si. Ramdaihnak (peace agreement) a si nai sai lo. Kut bengh ding a um rih lo' tiah tutan hnatlaknak hi i ngeihtuk ding a si lo nak kong a chim. 

Pu Zo Tum Hmung hi NCCT le UPWC an ni chonhnak ah ai tel peng ve mi a si. Kawlram chung kahdaihnak ser khawh ding caah biatak tein rian a tuan i Thailand deuh ah khua a sa. A nih hi vawleicung University tha bik Harvard University in Master of Public Administration (MPA) a dih mi a si. 

March 27, 2015

Dr. Sui Khar: Local Thawngzamhca A Nun Khawh Nak Hnga Cozah Nih A Bawmh A Herh


Democratic Voice of Burma (DVB) nih Hakha tuahmi tlangcung media conference an rak kai pah in CNF Dr. Sui Khar interview an rak tuah, a bik in Chin holh in chuahmi thawngzamhca kong deuh an hal. Chin holh in chuahmi thawngzamh ca a nun khawhnak hnga caah zeidah a biapi tiin an hal i a cung lei bantuk in a leh hna. 

Tlangcung mi holh in chuah mi thawngzamhca pawl an nun khawhnak hnga caah thil pa hnih a biapi bik:cozah nih mah le holh tein sianginn zongah ca chimh khawhnak nawl a pek ding le phaisa lei in a si khawh tawk a bawmh ding hi an si a ti hna. 

Hakha Ah Tlangcungmi Party 22 Leng Tonnak An Ngei Cuahmah Lio


A voi 22nk NationalitiesBrotherhood Federation (Tlangcung Unau Rual Federal Komh Party Pawl) tonpumhnak cu March 27, Hakha HBA Hall ah an tuah lio a si i, 2015 thimnak
ah teinak hmuh khawh nakding kong biapi in an ceih. 

Tutan ah NBF chungtel party kip hruaitu minung 45 an ra. Hi NBF tonpumhnak honnak ah Chin Ramkulh Cozah in Zaatlaang lei Vuanci Dr. Ba Maung zong an sawm i biacah chimnak a ngei.

Hi NBF nih an dirpimi biathanh cu a tanglei bantuk in an rak chuah:
 (1) Cozah le Tlangcung hriamtlai kar ah zungzal a hmunmi remdaihnak caah ram pumpi huap kah ngolnak minthut cu a ran khawh chung in tuah i, cu khawh cun ramkheel biaruahnak tuahpiak hrimhrim seh.(2014 July 18) 

(2) Tlangcungmi hna umnak hmun ah Tlangcungmi hna holh le ca cozah sianginn cacawn ding chung ah ningcang tein tuahpiak le cawnternak nawl kan pe seh. (2014 February 2)

(3) 2008 Phunghram remhnak, chapnak le a herh lomi hlohnak tuah in Federal Ramkomh dirh ding. (2013 October 13) 

(4) Buaktlak tuak Kuzale (PR system) cu 2015 thimnak ah me petu ding rammi hna duhnak bang in Ramkulh hmun pawl ah hman a tlak rih lo. (2012 November 11) 

(5) A dikmi Federal Ramkomh a chuah khawh nakding caah NBF nih Democracy phung ning tein a chuah hlan lo kan tuan peng lai.  (2012 April 7) 

(6) Ramchung remdaihnak hmuh taktak nakding caah i kahnak ngol ding in President nih nawl a pekmi kha Ralkap lutlai nih zul in ngai seh. (2012
Agust 19) 

(7) Tlangcung hruaitu pakhat khat kha Amyotha Hluttaw nih Vice President ah thim ding in kan hal. (2011 January 15).

Hi NBF cu 2010 September 18 Yangon ah Nationalities Brotherhood Forum tiin rak dirhmi kha 2013 November 10 ah Nationalities Brotherhood Federation (Tlangcung Unau Rual Federal Komh Party hna) tiin thlen i dirhmi a si. Nihin ah cun Tlangcung party 22 an si cang i, NBF ah Hluttaw Kuzale (159) an si. The Hakha Post
 

Rev. Dr. Rual Uk nih New King James version in a lehmi Baibal Cathiang Japan ah an nam lio


Rev. Dr. Rual Uk nih New King James version in a lehmi Baibal Cathiang Japan ah an nam lio Rev. Dr. Rual Uk nih "Baibal Cathiang" tiin New King James version kha Hakha holh in a lehmi cu 2013 ah a dih, atu hi Japan ah an nam lio a si i, tu kum October thla dih lei ah cun zapi sin ah phanh khawh dawh a si.

"Hi Baibal Cathiang timi hi Mr. Mark (Asia ram i Tribal Christian hna nih anmah holh cio in Baibal an ngeih dih khawh nakding ah tuanvo latu a si) nih a namnak ding tuanvo a kan laakpiak i atu hi Japan ah uk thong kul le thong nga in an nam lio a si. A chuah tikah man lo in zapi sin ah pek a si te lai", tiah a lettu Rev. Dr. Rual Uk nih Hakha Post ah a chim.

Hi Baibal Cathiang kong he pehtlai in a namnak tuanvo latu Mr. David Gotta zong kan hnu March 19 ah Hakha a rak tlung i khuate lei pastor an cahmi pawl hna he tonnak an ngei. Cu pin ah Hakha um khuami cheu khat hna kha Baibal kong he pehtlai in an hmuh ning zong hlathlainak a ngei.

"Hi Baibal Cathiang leh duhnak chan cu, atu kan hmanmi Lai Bible Thiang hi meaning translation (a sullam in lehmi) a si i, atu Baibal Cathiang leh tharmi hi cu word translation (a biafang in lehmi) a si. Cucu aa dan deuhnak a si lai" tiah a lettu nih a chim chap. Hi Baibal Cathiang a lehmi hi kum thum chung rau in a lehmi a si. Atu hi Study Bible zong a tuah lio a si i 2015 kum chungah lim ding in a tuah cuahmah lio a si. The Hakha Post

Avoi 70nak Kawlram Tamadaw Day Hman Lio Hmanthlak Tete












Thawngpang Bultan(March 26)


German Vanlawng Kha Vanlawng Mawngh Bawmhtu Nih A Thlak Mi A Si: Nihnih ni ah a tla i minung 144 a thah tu German vanlawng kha vanlawng mongh bawmhtu co-pilot nih a thlak hram hram mi a si tiah Black Box a zohfel tu nih an chim. 

Black Box nih record a tuah ning ah cun pilot a leng a chuak i co-pilot kha vanlawng control ding a hal nain co-pilot nih kutka a hrenh khenh hlei ah vanlawng a tum ter ti a si. Vanlawng mawnghtu um nak khan chung ah co-pilot lawng a um, pilot a leng a chuak i a luh than khawh lo nak ding caah co-pilot nih kutka a hrenh khenh i amah nih vanlawng a tlak ter ti nak a si. 

Mah co-pilot hi ralhrang he pehtlainak a ngei le ngei lo theih a si rih lo. Mah co-pilot hi zeibantuk minung dah a si timi an hlat cuahmah lio a si. 

China Ralkap nih Kawlram Ramri ah Ralkap Thazang An Langhter: Kan hnu lei kawl ralkap vanlawng nih China ram bomb a thlak i minung 5 an thih hnu in March 24 ah khan China ralkap nih kawlram ram ri ah an ralkap thazang an langhter tiah RFA nih a thanh. 

Mah ti ralkap thazang an langhter ah hin kawl ralkap vanlawng China ram a rak lut mi zong an thawl len hna ti a si. Kan hnu March 13 ah khan kawl ralkap nih Kokang hriamtlai phu an kah hna nak ah an bomb China ram ah a rak tla sual i minung 4 an thih hnu ah China le Myanmar ramri ah i hmuhthiam lo nak a rak um len. 

President Thein Sein Nih 6-party Talks Tuah Ding A Chim: March 2 ah NLD hruaitu Aung San Suu Kyi le President Thein Sein an rak i ton lio ah President Thein Sein nih Suu Kyi le Parliament nih an hal leng mang mi 6-party talks tuah ding in a chim tiah Aung San Suu Kyi nih RFA ah a chim. 

Mah 6-party talks ah hin ralkap lutlai Min Aung Hlaing, cozah lei in Thein Sein, NLD lei in Suu Kyi, tlangcungmi ai-awhtu pakhat le hluttaw pahnih luttlai ve ve an ni tel lai i 2008 constitution remhnak kong hna ceih ding a si. Suu Kyi le Parliament nih an rak hal leng mang nain Thein Sein le Min Aung Hlaing nih an rak cohlang bal lo. 

Kawlram Chung Thlahlawh Aniambik Ks 120,000 An Khiah Cang: Kawlram chung a niam bik thlahlawh(national minimum wage) cu Ks 120,000 siseh tiah khiah a si cang tiah kawlram chung finance minister nih Pyidawngsuh hluttaw ah a thanh cang. 

A duhnak cu kawlram chung rian a tuan kho mi poah nih thlakhat ah a niam bik kyat 120,000 an hmuh ding a si. Rian petu nih a riantuantu thlakhat ah hizat a pek hna lo ah cun dantat khawh a si lai ti nak a si. 7Day Daily 

 Kokang Hriamtlai Phu Hriam An Chiah Ah Cung Ngaithiam An Si Lai: Shan state chaklei a um mi Kokang hriamtlai phu nih 'kan ni ngaichih i kan hriamnam kan chiah cang lai' an ti ah cun lunglawmh tein kan cohlang ko hna lai tiah ralkap nawlngeitu pakhat nih 7Day Daily ah a chim. 

Hriamnam chiah ai timh mi poah nih phone chonh ding in kawl ralkap zong nih phone number an pek cang hna, a phu siseh minung pakhat cio zong in hriam chiah khawh a si lai an ti. 

Kawlram Kum 19 Chung A Uk Tu General Than Shwe A Hung Lang Than


1992 ah Gen. Saw Maung kut cung nawlngeihnak a la i 2011 tiang kawlram a rak mawnghtu Gen. Than Shwe cu President Thein Sein kut cung ah a nawl ngeihnak a chanh 2011 hnu in mit hmuh ah a lang bal ti lo,nain, tuni ah khan a tupa Nay Shwe Thway Aung nih a facebook ah a cunglei hman thlak a tunu nih Ipad hman ning a chimh lio hi a hung tar. 

Hmanthlak a tar nak ah 'Bochoh-hmuci Than Shwe le a Ipad sayama' tiin ca a tar chih. Mah hmanthlak hi tuni chungah minung 4,000 leng nih 'like' an pek, Thein Sein ai-awh biachimtu facebook ta-maa minister Ye Htut zong nih 'like' a pek colh ve. Kawlmi tam deuh an comment zoh tikah chiatnak lei si loin thatnak lei deuh an si. 'Ka pu a nun sau ko seh' a timi an tam ngai hna. 



Than Shwe hi kum 82 a si cang. Anih hi 1990 election lio NLD nawlngeihnak a pe duh lo mi lakah lutlai pakhat a si. Mah 1990 election hi Gen. Saw Maung nih a rak tuah mi a si, Gen. Saw Maung nih cun NLD nawlngeihnak pek ding a rak timh ko nain Than Shwe hruaimi ralkap lunghak deuh pawl nih an rak duh lo i 1992 ah Saw Maung zong a rian an rak thlak ti a si.

Than Shwe hi nikum hrawngah khan a zaw tuk i a thi deng tiin thawng a rak leng pah leng mang. Nain,atu a hmanthlak zoh tikah a sam zong a par tuk rih lo,a mithmai zoh tikah a ngandamnak a tha ngai rih ko ti a lang ngai. Kan mah nih teh 'ka pu na thih tuan seh or na nun sau seh' kan ti ve hnga!  

March 25, 2015

Thawngpang Bultan(March 25)


Indiana Nih Gay le Lesbian Thleidan Khawhnak Upadi An Fehter Kho: Nizaan Indiana state hluttaw nih 'Religious Freedom' timi upadi an fehter i Governor Mike Pence nih min a thut si cun a nungmi upadi ah a cang lai. 

Mah upadi nih biaknak lei zalonak tampi a pek te lai, minung pakhat khat nih a biaknak he ai kalh mi thil tuah lo nak nawl a ngei lai. Biana ah, thitumnak a tuahpiak tu nih biaknak he ai kalh mi nu le nu or pa le pa i um nak hna tuah piak loin a um khawh. Gay or Lesbian hna an ni thit um tikah hmanthla tu an fial zongah hmanthla tu nih 'ka biaknak he ai kalh caah kan tuah piak kho hna lo' a ti khawh hna.

Mah upadi hi gay le lesbian an nuhrin covo a buar tiin mi tampi nih an soisel, nain biaknak lei a tang deuh mi nih cun 'thil tha tuk' a si an ti ko. BBC,ABC News

US Michigan Ah Ngakchia 2 Freezer Chungah An Char Hna: Michigan state, Detroit khua ah ngakchia pa 2 cu freezer chung ah an ruak in US palik nih an char hna. Palik nih mah a thi mi pahnih u an nu cu an tlaih cang,a mah nih a thah mi an si le si lo cu a fiang rih lo. 

A thi mi hna hi an pahnih tein plastic pakhat ah tem chih an si i mah freezer chungah hin sau ngai chiah an si. Athi mi hi ta far an si i a ta pa hi kum 11, a far nu hi 14 an si hna. BBC

Tukum Kawlram Election Zohfeltu Ah US President Hlun Sawm Lai: Tukum dih lai ah tuah ding mi Myanmar general election zohfel tu ding ah US President Hlun Jimmy Carter le EU an sawm hna lai tiah cozah lei tuanvo ngei tu Minister U So Tin nih RFA nih a chim. 

Tukum election cu kum 65 chung kawlram election lakah a dik bikmi a si lai caah ramleng in zohfeltu tampi sawm an timh hna ti a si. Jimmy Carter hi 1977-1981 tiang US President a rak tuan mi a si. Tuhi kum 90 a si ve cang. 

Actor Kyaw Thu Movie Ai Thla Than Cang Lai: 2001 hrawng kawlram chung film industry ah a rak lar ngai i Academy laksawng tiang a rak ngah tu Kyaw Thu cu kum tam ngai movie ai thla ti lo nain a tu kar movie a hung i thla than cang. Tuhi 'Proffessor Dr. Sate Phwar' timi ai thla cuahmah than cang tiah Irrawaddy nih a thanh. 

A nih hi democracy a au pi ngai mi a si ve,ralkap cozah a rak duh bak lo mi a si. 2007 kawlram chung duhlonak langhter lio zongah khan biatak tein phungki pawl a rak tanhpi hna caah kawlram chung film industry in ralkap cozah nih an rak thawl i movie ai thla kho ti lo, a lak in ruak thlah tu charity a dirh than. 2013 ah khan 'If I Were The President' timi cauk a rak tial i kawlram chung cauk lar bik pakhat ah ai cang ve.  

Thawngpang Bultan(March 24)


Tukar Kawl Media le Kawl Mi Nih An Soisel Ngai Mi Birthday Party: Kan hnu zarhteni ah khan kawl ralkap bawi hlun Lt-Gen Tun Kyi a fanu Thi Thi Tun nih Aung San le hawi an rak thahnak hna inn a si mi Secretariat building ah a birthday a tuah i kawlmi facebook hmangtu tampi nih an hung soisel i media kip zongah thawgpang linsa ngai mi ah a hung cang. 

Mah Secretariat inn pi hi mirang chan in cozah zungah rak hman mi a si, kawl ram hruaitu vialte an rak i ton tawn nak a si. Aung San le a cabinet zong kha Independence hlan July 19, 1947 ah hika hmun ah an rak thah hna. Kawlram chung a um mi inn ah cun a biapi bik historical building a si ve.

Hibantuk historical inn private birthday tuahnak caah an hman mi hi kawl mi nih an duh bak lo, President Thein Sein ai-awh biachim tu Minister Ye Htut zong nih a facebook ah a soisel ve len.

Zarhkhat Chung Suu Kyi Parliament A Kai Kho Lo: A ngandam nak lei i zohfel ding le a dang a rian a tam caah NLD hruaitu a si mi Aung San Suu Kyi cu kan hnu March 16 in Hluttaw kai ai din i March 23 ah Pyituh Hluttaw a kai than tiah 7Day Daily nih a thanh. 

March 16 ah Hluttaw a rak kai kho lo caah a dam lo nak a zual ngai caah a rak kai kho lo a si tibantuk bia chawkvai hna a rak um len. Suu Kyi hi 2012 khual a rak tlawn lio dah ti lo cun hitluk caan sau hi ai din bal rih lo. NLD nih cun a tu ai dinhnak hi a dam lo ruangah a si lo, a rian tam tuk ruangah ai din chung mi a si an ti. 

Germany Vanlawng Nih Minung 150 A Thah Hna: Spain ram Barcelona in Germany ram Dusseldorf ah a rak zuang mi Germany vanlawng A-320 cu France ram lungpang lakah a tla i ai citmi 150 an thi dih,a nung mi an um lo.

Tuhi zeiruangah dah mah vanlawng hi a tlak khawh timi theih khawhnak caah vanlawng a um tuning vialte record a tuahtu Black Box zong an hmuh khawh cang,an zohfel cuahmah lio a si. Athi mi tambik hi German mi an si i Spain, Australia, Turkey, Denmark, Netherlands le Belgium mi hna an ni tel ve lai ti a si. BBC,The Guardian

Canada Nih Fak Deuh In IS Ralhrang Phomh A Timh: Syria le Iraq ram ah a lor tak tak mi IS ralhrang pawl cu Canada nih IS ralhrang himnak ngei lo in tuah ding ah Syria ram chung zongah kan phomh cang lai an ti,atu lawlawse cu Canada nih Iraq ram chung longah a thuat rih.

Mah ti Syria ram um IS ralhrang pawl phomh ding le 2016 tiang thuat rih ding timi hi Prime Minister Steven Harper nih a chuahpi i parliament nih fehter ding a si. Opposition party hruaitu nih cun Mr. Harper ruahnak hi an duh lo ngai,nain parliament vote tam deuh cu Prime Minister Harper party an si ko caah fawi tein an fehter ko lai. 

Atu hi Canada nih raltuknak vanlawng 6 le ralkap minung 600 leng hmang in IS ralhrang pawl Iraq ah US ralkap he an phomh cuahmah hna lio a si. BBC

Boko Haram Ralhrang Nih Nigeria Ngakchia 500 Leng An Tlaih Hoi Hna: Nigeria ram Namasak khua ngakchia 500 leng cu Boko Haram ralhrang pawl nih an kal pi hna tiah cuka khuami pakhat nih BBC ah a chim. A tlau mi ngakchia hi kum 11 tang lawng te an si hna.

Nikum zong kha Boko Haram ralhrang thiam thiam nih Nigeria sianghngakchia 200 leng an rak tlaih hna i khrifa a si mi vialte muslim ah an luhter dih hna. Mah an tlaihmi sianghngakchia nu vialte cu Boko Haram ralkap he an ni um dih cang ti a si. BBC 



          

March 24, 2015

Falam Le Mindat Caah Sakmi Microwave Tower June Thla Ah An Lim Lai


Internet a rang line speed 100Mbs a pek khawh lai i, minung 48 nih hman khawh a si dingmi ADSL internet Microwave Tower cu June thla chung ah Falam le Mindat a lut cang lai tiin ramkulh Information and Technology, Auto zung in theih a si.

“Yangon in Febuary thla hrawng ah an rak thawk i atu Kanpatlet an phan cang. June thla cun Falam le Mindat a phan kho lai” tiin Ramkulh Auto zung Assistance Engineer(AE) Pu Kan Kyi nih The Hakha Post ah a chim.

Chin ramkulh ah line speed 4Mbps a pe kho i, minung 24 nih hmankhawhmi ADSL internet cu Tedim, Falam le Mindat ah, line speed 100Mbps a pek khawh i, minung 96 nih hmankhawhmi cu Hakha lawng pek a si rih i, a dang peng tlang cu zeihmanh tuah piak an si rih lo tiin theih a si. (Mega Byte Per Second (Mbps) cu Second pakhat chung ah a kalmi a si. Hmanthlak khi 3Mb in 7Mb hrawng a si i line speed 4Mbps a si ah cun Second pakhat ah hmanthlak pakhat a kal pi kho tuk lai lo. The Hakha Post


March 16, 2015

A voi 3nk Ethnic Media Conference Hakha Ah An Tuah Lai


Myanmar ram Tlangcung miphun media pawl nih tuahmi a voi thumnak Ethnic Media  Conference pi cu Hakha, March 18-20 Carson Hall ah an tuah lai. 

Hi Ethnic Media  Conference ah Myanmar ramchung um lawng si lo in ramleng um media ngan pawl zong an ra hna lai. tlawmbik minung 100 hrawng an si lai. Cozah Thawngzamh lei Vuanci le Chin Ramkulh Cozah Chief Minister le Vuanci pawl zong sawm an si. Kan
ram chung in media riantuantu pawl lawng si lo in ramkheel lei upa, NGO/ INGO le Zatlaang Phu (CSO) zong in upa tampi sawm an si. 

I ceihmai dingmi hi Tlangcung miphun chung in tuahmi media pawl thanchonak, Tlangcung media pawl i pehtlaihnak, cozah le media i pehtlaihnak, nihin kan ram ramkheel dirhmun cuanhnak, nihin kan ram NGO/INGO le Civil society (Zatlaang phu thanchonak) riantuannak cuanhnak ti pawl kha zalong tein ceihmai a si lai. Cu ceihmaitu ding ah cun media lawng si lo in, a cunglei pawl in riantuantu upa le a hlei in thiamsang pawl (re- source person) pawl ramchung ramleng in sawm an si. The Hakha Post

Thawngpang Bultan (March 16)


Saudi Arabia Nih 'Nuclear Kan Ser Ve Kho' A Ti: Atu US nih Iran a chonh ning ah cun nuclear hriam sernak caah a biapi tuk mi Uranium hi cu Iran nih a ngei kho ding a si, hiti Iran nih  Uranium aa tlai ko ah cun Saudi Arabia zong hi bantuk nuclear sernak ah abiapi mi Uranium hi kan ser thawk kho ve tiah Saudi Arabia prince Turki al-Faisal nih BBC ah a chim. 

Iran lawng Uranium ngeih ter i a dang ram ngeih ter lo cu a phung a si lo, Saudi Arabia le a dang ram zong nih Iran bantuk in Uranium kan ngeih awk a si ve ko a ti hna. Hiti US le P5 hna nih Iran ram Uranium an ngeih ter ah cun vawlei cung ram vialte nih hi Uranium ser an timh cio te lai a ti. 

Tuhi US le P5 pawl nih Iran cu an chonh cuahmah. March dongh ah hin hnatlak nak ngah ding an si. BBC

Tuni Naypyidaw Ah President le KIO Hruaitu An Ni Tong: Kawlram President Thein Sein le KIO hruaitu cu tuni zinglei Naypyidaw ah tonnak an ngei hna, ram pumpi huap kahdaih minthut nak tuah nak ah zeitindah kar kan hlan lai timi kong an ceih ti a si. 

Mah tonnak ah hin KIO lei nih kahdaihnak kong ah an lungput le an dirhmun zong President sin chim relnak an ngei kho. Ralbawi Gun Maw nih 'Kahdaihnak ser nak caah karhlan nak pakhat a si' a ti. Tuzan lei zong ralkap lutlai Gen. Min Aung Hlaing he an ni tong than lai.Irrawaddy

US Millionaire Nih Mi Athatnak Kong Aa Phuang: US millionaire a si mi Robert Durst cu TV pakhat nih a hawi pa a thih nak kong ah bia an hal i 'kei nih ka thah dih hna' tiin a leh hna caah thawng an thlak cang. 

A hawi pa lawng si loin a nupi zong a hau thei lo mi nih an rak thah. Mah a nupi a thattu zong hi a mah a si lai tiin zumh a si. Cheukhat nih cun ai capo mi a si lai an ti nain palik nih cun a bia ceih piak dingah thawng an thlak cang.BBC

Ferguson Palik Kah Tu Tiah An Puhmi Pakhat An Tlai Cang: Kan hnu zarh nili ni  Ferguson buainak ah palik pa 2 meithal in a kah tu tiah an ruah mi minak pa pakhat cu an tlai cang. 

Mah buainak ah palik pa 2 an rak kah hna i fak ngai in an rak i hliam. Ferguson ah hin nikum August ah minak pa Michael Brown palik nih an rak kah hnu in minak pawl nih an duhlonak an langhter leng mang,minak an kan thleidan an ti. BBC

China Hi Vawleicung Hriamnam Zuar Kho Bik 3nak A Si: US le Russia hnu in vawleicung hriamnam a zuar kho bik ram cu China a si cang tiah hlathlainak a tuah tu Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) nih an thanh.

2010 hlan ah cun China nak in Germany, France le UK hi hriamnam an rak zuar kho deuh nain 2010 le 2014 kar ah hin China nih a tei than hna. 

Vawleicung hriamnam an zuar mi 31% hi US nih a zuar mi a si i Russia nih 27% a zuar ve. China nih 5% , Germany 5% an zuar ve. An ni dang ngai. BBC


****Invalid click a tam ruangah ka caw-ngia a tlau chung rih. Appeal ka tuah than lio a si. 

      

Thawngpang Bultan(March 15)


Brazil Mipi Ting 10 Leng Nih An President Thawl An Timh: Brazil ram oil company pakhat Petrobras ah eihmuarnak ah ai tel ve an ti caah Brazil President Dilma Rousseff cu Brazil president si nak chuah tak ding ah minung sing 10 leng nih an hal. 

Mah eihmuarnak an tuah ruangah hin cozah tangka $3.7 leng an vaivuan ti a si.Brazil president nu nih cun eihmuarnak ka tuah bal lo a ti peng ko. Tu hi Brazil ram state 22 ah duhlonak an langhter cang. President Dilma Rousseff hi Brazil president caah a term hnih nak an thim than nak thla nga lawng a si rih.BBC

Nikhat Ah IS Sin Kal Ai Timh Mi Australia Mi 400 Leng An Khamh Peng Hna: Australia ram mi IS ralhrang sin fonh ai timh mi nikhat ah minung 400 leng Australia airport ah an khamh peng hna, nikum August-February kar ah IS sin fonh ai timh mi 76,000 leng an khamh cang hna ti a si.

Hiti IS sin fonh ai timh mi zohfelnak hi special training a kai mi The Border Force Counter-Terrorism Unit (CTU) nih tuan vo an lak mi a si. An mah nih Australia ram chung Airport kipah zohfelnak an tuah i an zumh lo mi hna cu tha tein an zohfel hmasa hna. Atu hi IS sin ai fonh cang mi Australia mi 90 leng an si lai tiin ruah a si.BBC

Kawl Cozah Nih An Thil Tuah Sualmi An Cohlang Kho Rih Lo: Kan hnu ninga ni ah kawl ralkap nih China ram ah bomb an kah sual i China mi pa 4 an thi. Hihi kawl cozah nih cun kan mah tuah mi a si lo, Kokang hriamtlai phu nih a tuah hram hram mi a si lai an ti ve.

Mah bomb a tlak ruangah China mi an thih cu kan lung a tha lo an ti nain kan mah tuah mi a si an ti duh lo. Kokang hriamtlai phu nih an tuahmi a si le si lo hlathlainak kan tuah hmasa ta lai an ti. 7Days News

Thlichia Harnak A Tongmi Caah Australia Nih $5 million A Bawmh Hna: Australia pawng a um mi Vanuatu ram cu thlichia nih a den caah minung 8 an thi i inn le lo tampi a hrawh,hiti harnak a tongmi cu Australia cozah nih $5million a bawmh hna. 

Mah thlichia hi nazi pakhat ah 300km a kal kho mi a si, tih a nung tuk. Aluancia 2008 kawlram nargis thlichia kha nazi pakhat ah 200km lawng a rak tli kho.BBC

Crimea A Lak Ah Putin Nih Nuclear Hman Ding Ai Ready: Tuni Russia cozah TV nih bia an hal nak ah President Putin nih Crimea buainak lio ah khan 'nuclear hman ding in ready kan rak si, Ukraine a van a tha' a ti. 

Mr. Putin nih 'Tuanbia ning in Crimea cu kan ram a si.Khika hmun ah Russia minung an um i thin phang in an rak um lio ah kal tak khawh an si lo' a ti rih. Crimea hi Ukraine ram in nikum March 18 ah Russia nih a rak lak mi a si. BBC



****Invalid click a tam ruangah ka caw-ngia a tlau chung rih. Appeal ka tuah than lio a si. 




   

March 15, 2015

Man U An Captain Rooney Hmai A Panh Ngai Cang


England ram Premier League cu nizaan le tuni ah a zarh 29 nak an chuih than. Manchester United cu sunghzatlak nak nih a thawk ka in a rak den lengmang hna nain tukar an hung kai ngai,tukar an chuih mi cu an sungh bal ti lem lo. Arsenal he an van that ning ai lo ngai ti khawh a si.



Tuni cu Tottenham he an cil than i Man U nih 3-0 bak in an phomh hna. Tuhi Man U mark 56 a ngei i a 4nak ah an um, Asrenal nih mark 1 in a tei rih. A pa 1nak ah a um mi Chelsea hi tuni Southampton he an cil ve i 1-1 in an ni tluk ve caah mark 64 ah a tap ve rih.A thlau tuk ti hna lo. 


Atu lawlawse a 2nak a um mi Man City, 3nak um Arsenal le 4nak um Man U hna hi mark 1 lawng nih a dan hna. Man U le Arsenal hi kai rih dawh an si. Man U caah cun Premier League Trophy zong mitthlam suai a awl ngai cang ko!.~ 



****Invalid click a tam ruangah ka caw-ngia a tlau chung rih. Appeal ka tuah than lio a si. 

Ukraine Buainak Aruang:Russian nih Crimea A Lak Hi A Mawh Maw?


Ukraine buainak kong kan rel le kan theih tik poah ah Russia hi a ho poah nih mawtchiat cio a si. Russia nih Ukraine buainak a chuah pi hlei ah Ukraine ram Crimea zong a fir chih tiin kan ni fiang cio men lai,kan mawh lo.Aruang cu kan rel mi media pawl hi Russia a rem lo mi ram nih an tlaih mi lawng te a si caah Russia chiatnak lei deuh in an tial tawn. Thil sining tak tak hi an langhter bal tawn lo.

Ukraine Buainak Ai Thawknak: Ukraine buainak hi 21 November, 2013 ah Ukraine President  Viktor Yanukovych nih Ukraine ram European Union he i pehtlainak ser ding an rak timh mi a hnon hnu in ai thawk mi a si. Hiti EU he pehtlainak ser ding a rak hnon hi Ukraine ram nitlak lei(EU ram he a naihnak) nih an duh lo, Russia nak in EU he pehtlai deuh an duh. Nain, Russia he a naih mi Ukraine nichuah lei nih cun President  Viktor Yanukovych a biachah hi an dirpi ngai ko. Russia he pehtlai deuh an duh ve. 



Mah EU he pehtlai an timh mi President nih a rak hrawh hnu in nitlak lei Ukraine mi nih an duhlonak an rak langhter i President a rian chiah ding tiang an rak hal, buainak a fak tuk cang caah Feb 22, 2014 ah Ukraine Parliament MPs pawl nih vote an rak lak, President a rian in i din seh tiah MPs 73% nih bia an rak chah i cu ti cun a duh lo buin President Viktor Yanukovych a rian an rak phuah. 

Hiti a rian an phuah hnu in President cu Russia ah a zam. President  Viktor Yanukovych a rian an phuah hi president dirpitu nichuah lei Ukraine mi an lung a rak fak tuk ve caah President rian an phuah ni 5 hnu Feb 27,2014 ah Ukraine nichuah lei hriamtlai phu nih Crimea parliament an lak colh ve. Russia nih a rak bawmh colh ve hna i 18 March ah Crimea cu Russia ah a lut beh. 


Mr. Putin A Mawh Maw?: Ukraine hi Russia hruaimi Soviet Union ah 1991 tiang a rak um mi a si. 1991 Soviet Union a kuai hnu zongah Russia he a tangti leng mang mi a si. President Viktor Yanukovych zong hi Russia a lei a tang ngai mi a si ve.Hiti Russia tanhpi tu a rian an thlak hnu ah Ukraine hruaitu nih Russia kal tak in EU he pehtlainak fek deuh in tuah an duh rih,Russia a inn pa a si mi Ukraine EU nih a rak dolh ding hi cu Russia nih a duh phung a si ve lo.

Crimea le nichuahlei Ukraine hi Russia mi lawng te an si hna. Russia nih Crimea a lak hlan ah khan mipi ruahnak an lak hmasa. An lak ning a dik le dik lo cu chim khawh a si lo nain 97% bak nih Russia he i fonh kan duh an rak ti. Democracy ram ah cun mipi duh nak zul ding a si ve ko caah Russia nih Crimea a lak hi democracy phung a si ve ko hnga. 


Cucaah,Ukraine buainak hi Mr. Putin ruangah a si lem lo. Ukraine nitlak lei nih nichuah lei an duhnak an theithiam ve lo,an mah duhnak lawng in Ukraine ram kal pi an duh caah tutiang Ukraine a buainak le ai cheu beh nak hi a si ti khawh ngai a si. Mr. Putin cu a minung nih rak kan la ko,rak kan bawm ko tiin an au hnawh ah cun a bawmh hna ding le a lak hna ding cu a rian a si ve ko hnga lo maw tiah!



****Invalid click a tam ruangah ka caw-ngia a tlau chung rih. Appeal ka tuah than lio a si. 

Chinnu Mai Jemimah Nih President Scholarship A Ngah Ve


Kawlram um sianghngakchia hna nih ramdang ah fimthiamnak cawn khawh ve ding in kawlram President nih a thiam hlei caah scholarship a pek cu kan mah Chinmi Mai Jemimah zong nih a ngah ve. Tutiang ah cun President Scholarship hi Chinmi pahnih Mai Jemimah le Siang Chin Tial lawng nih an ngah rih.Oral test bel an tuah rih a hau.

Mai Jemimah hi Hnaring khuami Pu Ring Kung le Pi The Zing an fa nu a si. 2008 ah Mandalay in tanghra a awng.A tuhi Mandalay Technological University ah Master of Engineering a kai cuahmah. A nu le a pa cu an khua Hnaring ah an um rih. A nih hi a hngakchiat tein ca a thiam tuk mi a si,fimthiam nak lei lawng si loin biaknak lei zongah an khuami nih an bochan ngai ti a si.A tu hi kum 24 a si. A facebook zong hika len khawh a si.  


Hi President scholarship a hmu mi poah cu ramdang sianginn an kai tikah kawlram cozah nih an dih mi vialte a cawm dih hna lai. An um kal nak vanlawng ticket le an sianginn man vialte cozah nih a pek piak dih ding an si. Hi bantuk state scholarship hi cu mi zaran nih hmuh khawh mi a si lo,hi scholarship a hmu kho mi hi cu cathiam tak tak an si ti theih khawh a si. 

Pathian nih kan Chinram caah Mai Jemimah cawisang chin ko seh.!.    




****Invalid click a tam ruangah ka caw-ngia a tlau chung rih. Appeal ka tuah than lio a si. 
   

Lai Hlasak Thiam Lakah Tihzah Awk Tlak Bik Tiah Ka Ruah Mi Cung Lian Thawng


Lai hlasak thiam kan ngei mi hna zoh tikah Cung Lian Thawng a nunzia hi upat a um bik ko ka ti. Hlasak a thiam, a aw a tha fawn, a mui le ai za fawn caah Laimi lak ah cun Cung Lian Thawng a thei lomi cu kan um lai lo dah. 2006-7 hrawng nungak cah a lar lio i 'Parsal' timi hla a sak ah khan cun vanmi tluk in rak uar cio a si. 

Kan Laimi hlasak thiam lawng si loin ramdang hlasak thiam hna kan zoh hna tikah an hung lar deuh poah ah nungak an ram tuk leng mang. An lar bantuk in nungak zong nih an uar tuk ve hna caah cheukhat cu thlakhat ah pakhat hna ai thleng mi an um. Nungak cheukhat zong nih hlasak thiam minthang he i duh cu thil ti kho ngai ah an ruat ve hoi caah kan Lainu muidawh tete zong hlasak thiam kut in an par dawh nak a uai mi an um len ve. Hlasak thiam cu a hau poah nih uar deuh an si ko.   



Nain,Cung Lian Thawng hi cu phundang ngai a si. Upat ai tlak khun ka ti nak cu hitluk a lar ko buin nungak pakhat lawng a ngei ka rak thei bal. 2006 tangkua ka rak kai ah 'Cung Lian Thawng a dl' timi ka rak thei cang. Sianginn kan kai pah in a sii-dawr ah kan rak bih pah tawn. Hawidang cu amah tluk in lar cio u sih, nungak zong nih amah tluk in kan uar tuah hna sehlaw pahnih thum cu kan ni thleng manh hnga. Nain,anih cu mah a dl nu lawng hi aa tlai peng, a dl nak ai dawh deuh mi zong nih an rak uar len ko hnga,nain Cung Lian Thawng darling timi cu Hakha Keih-sih sang i sii-dawr a hngak nu peng kha a si ko i tutiang zong hi a mah peng a si rih ko. Laipa ah cun zohchunhtlak le upat tlak tak tak a si ka ti. 




****Invalid click a tam ruangah ka caw-ngia a tlau chung rih. Appeal ka tuah than lio a si. 


Thawngpang Bultan(March 15)


KIO Hruaitu Nih President Thein Sein An Tong Than Lo: KIO hruaitu nih President Thein Sein le Gen. Min Aung Hlaing an ton hna lai tiah thawng a rak leng nain tuni cu Vice-President San Mauh Khan he lawng an ni tong than, Thein Sein le Min Aung Hlaing he cun i ton dawh an si ti lo. 

Tuni Naypyidaw ah Vice-president San Mauh Khan he an ni ton ah cun pakat le pakhat kar i zumhnak a feh deuh nak ding caah an ni chon hi a si. KIO hruaitu cu thaizing Rangon ah an ra lai i March 17 ah UPWC le NCCT i chonhnak ah an ni tel ve lai.


Arsenal An Kai,Man City An Tla,Man U Kai Ve Dawh An Si: England ram Premier League cu ni zaan ah khan Man City le Burnley an cil i Burnley nih goal 1-0 in Man City an hmai a sen ter hna. Arsenal bel nih West Ham 3-0 in a thuat ve caah Arsenal hi a tu lawlawse a pathumnak ah a kai cang. Man City nih mark 1 lawng in a lonh. 

Tuni hi Man U le Tottenham an cil ve lai,Man U zumh a um pah ko. Man U an awn ah cun pa 4 nak thiam thiam ah an um rih ko lai. A tu top ah a um rih mi Chelsea zong a tu tlawmpal ah Southampton he an cil ve lai, Southamton hi a thawng ngai ve caah Chelsea nih fawi tein a tei kho men lai loh. Result tu hngak rih tuah u sih. 

Pakistan Ah Terrorist Nih Khrifa Biakinn An Puah I Minung 10 An Thi: Pakistan ram Lahore khua ah khrifa biakinn pahnih cu Taliban terrorist pawl nih bomb an puah hnawh hna i minung 10 an thi hlei ah minung 50 leng a hliam hna.

Mah bomb a puahtu tiah an ruahmi pa hnih hi cu ka mipi nih an tlaih hna i an thah beh ve hna. Pakistan ah hin mitlawm a si mi khrifa bomb puah hnawh hi a um pah leng mang mi a si.BBC

Rakhine Ram Ah A Pil Mi Tilawng An Hmuh Kho Cang: Kan hnu ninga ni ah a pil mi tilawng cu tuanvo ngei tu nih nikhat chung an kawl hnu ah tuni cu an hmuh than cang tiah palik bawi pakhat nih 7Days News ah a thanh. 

Mah tilawng chungah hin hngakchia pakhat a ruak an hmuh rih i tutiang ah ruak an char kho mi 36 a si cang. Mah tilawng hi kan hnu ninga ni ah khan Rakhine ram Taungkauh in Sitwe ah a kal mi a si i nikhuat chiat ruangah a chung ti a lut i an pil beh nak a si. 

Kawl Cozah Nih Yan Hee Lee 'Lih Bia A Chim' An Ti: Kawlram caah UN ai-awhtu a si mi Korea nu Yan Hee Lee nih kawlram chiatnak lei a panh deuh thluahmah tiin UN sin report a pek mi cu kawlram cozah nih 'a dik lo,a lih a si' tiin UN ah an chim than ve.

Miss Yan Hee Lee nih UN sin report a pek nak ah white card a tlai mi Rohingya pawl an inn tuar ning le an nuhrin covo an sungh ning hna ai tel. Yan Hee Lee nih 'Rohingya' timi min a hman mi hi kawl cozah nih an huat tuk mi a si,Rohingya timi kawlram chungah a um bal lo an ti. 7Days News



*** Atang i caw-ngia hmanthlak na click ah kei phaisa ka ngah ve, zangfah tein voikhat tal ka click piak ve hram!      


Thawngpang Bultan(March 14)


Ebola An Ngei Kho Tiah Ruahmi US Mi 10 An Kir Pi Hna Lai: Sierra Leone ram ah Ebola mizaw a zoh khenh tu US mi 10 leng cu Ebola zawtnak an ngei kho men an ti caah US kir pi ding an timh hna ti a si. 

Mah 10 hi kan hnu ninga ni ah Ebola he a rak kir mi Ebola mizaw he pehtlainak an ngei caah a mah nih zawtnak a chonh men hna lai tiin an ruah caah hiti kirpi an timh hna nak a si. US an phak tikah ni 21 chung an zawtnak an kawl te hna lai. Tutiang ah US mi 11 nih ebola zawtnak a ngei cang i minung 2 lawng an thi rih.The Guardian

Saudi Arabia Um US Mi Caah Tih A Nung: Saudi Arabia ram um US embassy nih US mipi Saudi Arabia ah an um kal tikah i ral ring deuh ding in a fial hna,aruang cu ralhrang pawl nih US mipi phomh ding an timh timi thawng a leng pah caah a si an ti. 

Zeibantuk ralhrang nih dah hiti US mipi phomh a timh hna timi bel cu Embassy nih an langhter lo. 'Ralhrang he aa pehtlai mi micheukhat nih phomh a kan timh' timi lawng an chim. Saudi Arabia hi muslim ram a si caah ralhrang terrorist he aa pehtlai mi an tam ngai nak a si. BBC

Party Hmatpungtin April 30 A Hnu Bik Sawk Ding: Tukum November thla lai ah tuah ding mi kawlram thim nak ah i cuh a duh mi party poah nih April 30 hlan lawngah party hmatpungtin sawk khawh a si cang lai tiah Election Commission nih an thanh.

Tutiang ah party hmatpungtin a ngah cang mi 71 an si cang. 2010 election ah khan party 37 nih thimnak an rak i cuh. 2012 caan karlak thimnak ah khan party 17 nih an rak i cuh ve. 7Days News

India Ah Minung 6 nih Roman Catholic 'Nun' An Tlaihrem: India ram West Bengal state Roman Catholic sianginn ah 'nun' pakhat cu tuni ah minung pa 6 nih an tlaih hrem i a nunnak tiang thin phang in an chiah caah tuhi sii-inn ah an thlop cuahmah lio a si. 

Mah a tlaihrem tu hna hi an tlai kho rih hna lo. Hiti an tlaihrem hlan ah sianginn chung phaisa an fir, thlalang awng le biakinn an den hmasa ti a si. An hmanthlak cu CCTV nih a tlaih ko hna caah tuan tein an tlai kho ko hna lai tiin zumh a si.BBC

Chinram NLD Hruaitu Hakha Ah Tonnak An NgeiChin Ramkulh NLD nih a ra laimi thimnak ah teinak a hmuh khawh nakding ah party tonbiaruahnak March 12 le 13 ah ni hnih chung an ngei.

Hi tonbiaruahnak cu EC le Peng, Pengkomh (Khayaing) kip in NLD Chiarman le Secretary pawl nih teinak an hmuh khawh nakding committee an dirh hi a si. Ramkulh tei khotu committee cu chungtel 21 thim an si i peng, Pengkomh in thim a simi Tei khotu committee he i bawm in rian an tuan lai.The Hakha Post




*** Atang i caw-ngia hmanthlak na click ah kei phaisa ka ngah ve, zangfah tein voikhat tal ka click piak ve hram!