Post: Tutan na rak kan tlawnnak na rian biapi na kan chim kho hnga maw?
Pu Uk: Kalay hrawng um, Chin kan unau hna Khrihfabu chung, lung i rualrem nakding ah Rev. Dr. S. Hre Kio le upa dang pawl he biaruah khuakhantinak ngeih ah kan ra. Cu pah cun tutan Hakha Chin Miphun Ni hman le khua lei hna va tlun ta i Hakha-Rezua-Matupi
lam an cawhmi va zoh ta ka duh.
Post: Kan hnu Union Day (February 12) ah Rampi cozah le Tlangcung hriamtlai cheu khat remdaihnak min an thut ah nannih CNF nan thu ve maw?
Pu Uk: Kannih CNF in Secrectary (2) Dr. Sui Khar a kai. Secretary le Chairman in a kai lo caah, minthut kha cu thut rih lo ding in kan timi a si. A ruang cu UNFC zapi in thut rih lo ding in biachahnak kan ngeihmi a si.
Post: Kha lio ah KIO (Kachin) zong an i tel lo?
Pu Uk: An ko hna ruam lo. 'A liamciami kum 17 lio ah cozah he kah ngolnak (cease-fire) min kan rak thut cang. Anmah cozah nih an kan kah than caah a si. Ramkheel (politicts) kong i ceih ding lawng kan si' an ti.
Post: Nai Union Day ah President nih "Federal" timi bia a chimmi kha na hmuh ning?
Pu Uk: Si, nai ah khan President nih "Federal" ti bia hi a chim lengmang. Asinain, a fiang lo ngai. Zeicatiah "Federal kha aa chirhchanmi Ramkomh (Union)" tiin a chim. Zeibantuk Federal dah a si lai ti ruah le i ceih a hau hnga.
Post: Tutan President nih min a thutpimi hna hi tah na zum maw?
Pu Uk: Kan cozah uknak Phunghram duh lo ruang ah CNF nih 1988 ah hriam tlaih in ramkheel rian tuan a si. Cun 1974 ah Federal phung cozah sin ah raltha tein kan rak chuahpi ruang ah thong thlak le hiti hin ramleng ah riantuan kan si. Mahte in lai i relh khawh nakding duh ah a si. Kum 26 hnu ah cozah nih Tlangcung hriamtlai pawl he i chawn ding in a kan sawm. Hihi CNF nih kan duhmi a si. I chawnh le i ceih kan hau. Cozah nih 'ram pumpi huap in kah ngolnak min kan thutpi u' a ti. Asinain Kachin nih kum 17 chung kan tuah cangmi a si, thu usilaw an keel a si ko lai, kan zum hna lo, an ti. NCCT hruainak in kan hnu Laiza le Karen ram ah i chawnhnak hna tiang a hung si. Kan i chawnhnak hi atu tiang zoh
tikah chim awk a har ngai rih. Zeicatiah Federal hi an i harh deuhmi a lo. Federal in kan i uk ahcun Pyima (Kawlrawn) ti a um ti lai lo. Kanmah Tlangcungmi bantuk in Ramkulh maw Ramkomh pakhat khat lawng an si ve cang lai. Ka chim duhmi cu na theihthiam ka zumh ko.
Post: CNF nih nan kheelmi hi Federal vial lawng maw a si, Independence tah aa tel maw? Cozah he ramkheel kong ceihnak caan nan phanh tikah zeidah nan hal lai?
Pu Uk: Mahte lai i relh khawh le nawl ngeih khawhnak a simi Federal hi kan kheelmi a si. Independence cu kan ti lo. Asinain President nih 'Federal ku a chekhan daw Pyidaungsu' a timi tu cu ruah le i ceih than a hau hnga. Kannih nih Federal kan timi cu, Mahte in lai i relh
khawhnak (Kupaing piahthan khunh), Mah konglam mahte in i ceih le siamremh khawh (Kuh kyama ku phisin khunh) a ummi kan duh. A Mirang holh cun Self determination khi. Zeicatiah atu cu Federal kan si lo caah Chinmi kan aiawhtu Rampi cozah ah Vuanci kan ngei kho bal lo. Pyima leimi lawngte an si tawn. Kan kong an kan chimpiak kho lo. Kan duh ning in an tuan lo tikah kan phuak kho hna lo. Kan duhmi kha thim thannak nawl kan ngei kho lo. Kum 60 chung Pyima Vuanci nih an kan tlaih. Federal a thatnak cu kanmah nih kan thimmi Vuanci kha a fel lo ahcun kanmah nih phuah khawh le kan duhmi an si ahcun thim than khawhnak nawl ngeih khi a si. Cun Chin Hluttaw nih Chinram le miphun kong ah a biapimi fimcawnnak, ngandamnak, thingram le vawlei, nunphung le caholh, lam lei, ngunkhuai le sipuazi tibantuk kong ah phung le rian suaisamnak nawl a ngeih lai. A dang main intrest a simi Ral runvennak, Ramdang pehtlaihnak, Phaisa le Carek (Sataih) tibantuk tu cu Rampi cozah he kan i hrawm hnga. Federal in kan i uk lo ruang ah mahtluk in kan si a fah hi a si.
Post: Mi cheu nih Chinram cu thilchuak a um lo i Federal ah kanmahte in kan har lai a timi an um?
Pu Uk: Vawlei cung ah rumnak timi hi ti bantuk in a luan in a luangmi a si. Cu ti cu lei le thlai caah hman a duhmi nih tilam an tuah i an laak. Cu bantuk in ramdang le hmun dang thanchonak, rumnak kha kan laak khawhmi a si.
Post: Chief Minister Pu Hung Ngai pumpak le a riantuannak na hmuh ning?
Pu Uk: Amah hi cu mitha ngai a si tiah ka ruah ko. Asinain a nawl ngeihmi a tlawmtuk. Amah lawng si lo in kan Chin Vuanci pawl zong nih a simi kha 'a si' ti le a si lomi kha 'a si
lo' tiah ralthate in ti ngam hna sehlaw ka duh. Cun Chin Hluttaw pawl zong nih rammi nih an duhmi kha ralthate in dirpi hna sehlaw ka duh.
Post: CNF hi cozah he nan i chawnhmi a tlamtlin tikah nan dirhmun zeidah a si te lai?
Pu Uk: Kan duhmi Federal kan hmuh hnu ahcun CNF hi kan peh ti lai lo, tuanbia ah kan chiah lai. Khi hnu tu ahcun party zong in dir le luh khawh a si te ko lai. A thabik cu kanmah nih party thar dirh a tha. 2015 thimnak tu ah cun kan lut lai lo. Zeicatiah UNFC (United Nationality Federal Council) he kan i khat dih cang, anmah he hmun khat ah kal ti ding in timhmi a si.
Post: Caan tha na kan pek i kan i lawmtuk.
Biaruahtu: Papui (Hakha Post)
Photo: CBMC
*** Atang i caw-ngia hmanthlak na click ah kei phaisa ka ngah ve, voikhat tal ka click piak ve hram!
No comments:
Post a Comment